3 aanvliegroutes om de Transitievisie Warmte naar de volgende fase te brengen
De Transitievisie Warmte is ingediend, en nu? Hoe komen gemeenten van strategie naar uitvoering? Het NIWT zet de next steps voor gemeenteambtenaren op een rij.
In heel Nederland staan gemeenten in de startblokken om de lokale Transitievisie Warmte uit te werken naar praktische plannen voor specifieke wijken. Een spannende nieuwe fase in de route naar aardgasvrije wijken. Het goede nieuws: er zijn allerlei inzichten, instrumenten en inspirerende voorbeelden om de Transitievisie Warmte uit te werken tot Wijkuitvoeringsplannen. Het NIWT, het onafhankelijke kennis- en opleidingsinstituut voor de warmtetransitie, zet de 3 aanvliegroutes op een rij die we veel tegenkomen vanuit ons netwerk.
Een leidraad Transitievisie Warmte
De laatste jaren is er veel energie gestoken in de ontwikkeling van een gedragen Transitievisie Warmte. Gemeenten hebben hierbij vaak gebruik gemaakt van de leidraad transitievisie warmte van het Expertisecentrum Warmte (ECW). Deze leidraad transitievisie warmte is een hulpmiddel om als gemeente in samenspraak met lokale stakeholders, zoals woningcorporaties en netbeheerders, de strategische opties te verkennen om wijken aardgasvrij te maken – en om het tijdpad te schetsen dat daarvoor nodig is.
De vervolgstap is nu het opstellen van Wijkuitvoeringsplannen voor de wijken die als eerste aardgasvrij worden gemaakt. Daarin wordt de visie uit de transitievisie warmte uitgewerkt tot een concreet plan van aanpak en gaan op zoek naar de antwoorden op complexe vragen. Wat is de beste oplossing voor de buurt? Welke technische en financiële aandachtspunten zijn er? Hoe betrekken we bewoners bij de planvorming?
Om gemeenten te helpen om onderbouwde keuzes te maken biedt ECW nu de strategiefactsheets. Ook de antwoorden op veelgestelde vragen van het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) geven inzichten om tot een plan van aanpak te komen. Het afwegingskader van het PAW geeft praktische handvatten om als gemeente invulling te geven aan de gewenste regierol. Het motto is duidelijk: de transitie is van ons allemaal en er zijn steeds meer gidsen om professionals daarbij te ondersteunen.
Data als houvast bij een plan van aanpak Transitievisie Warmte
De startanalyses die zijn uitgevoerd om de Transitievisies Warmte op te stellen, maken het al duidelijk: cijfers en feiten zijn onmisbaar om alle complexe afwegingen te maken. Met slimme tooling komt in de vervolgfase voor een plan van aanpak transitievisie warmte ook steeds de juiste informatie in beeld.
Zo helpt de rekentool van het PAW om een businesscase op te stellen voor het aardgasvrij maken van bestaande wijken. De warmteprofielentool van de WarmteTransitieMakers geeft – visueel – inzicht in de toekomstige warmtevraag én de optimale koppeling tussen duurzame warmtebronnen en specifieke buurten en wijken. In het Nationaal Warmtenet Trendrapport zijn landelijke cijfers te vinden over onder andere de warmtesector, de duurzaamheid en betrouwbaarheid van de huidige warmtenetten, en de vernieuwende ontwikkelingen die ons nog te wachten staan. Het meest recente rapport signaleert onder andere een opmars van smart grids en een groei in de actieve betrokkenheid van bewoners bij collectieve warmte-initiatieven. Met dergelijke inzichten komen we verder voor een concreet plan van aanpak Transitievisie Warmte.
Wegwijzers voor en uit de praktijk
Leren doen we samen. Dat is een belangrijk uitgangspunt van het werk van het NIWT. Ook gemeenten kennen als geen ander de kracht van kennisdeling. Op een onontgonnen terrein zoals de warmtetransitie is er veel te leren van de koplopers uit de praktijk. Dat gebeurt via de PAW-proeftuinen, maar ook via onder andere het ECW, het collectief WarmingUP en Stichting Warmtenetwerk.
Stichting Warmtenetwerk deelt bijvoorbeeld in de online wegwijzer voor warmtenetten uiteenlopende praktijkvoorbeelden die gemeenten (en trouwens ook woningcorporaties) verder helpen in de zoektocht naar duurzame warmte-oplossingen die klaar zijn voor de toekomst. Een aardgasvrije warmtevoorziening vraagt immers vandaag om actie, maar slaagt alleen als de oplossing ook echt aansluit bij de wereld van morgen.
In de NIWT-cursus “Van Warmtevisie naar Wijkuitvoeringsplan” gaan de deelnemers aan de slag met een eigen wijkuitvoeringsplan. De docenten geven concrete handvatten voor de procesmatige aanpak, delen de learnings van koplopers en lichten de actuele tools toe. Daarnaast staat er intervisie op het programma, die in het teken staat van de praktijkervaringen en casuïstiek van de deelnemers.
De tweedaagse cursus “Warmtetransitie voor ambtenaren” is speciaal ontwikkeld voor professionals in de publieke sector. In het programma staat de uitwerking van concrete plannen centraal, en worden diverse best practices en tools uitgelicht.