Max Boesten

In Nederland stonden er in het tweede kwartaal van 2023 ruim 25.000 vacatures open in het Openbaar Bestuur[1]. Daarnaast heeft het ROB in een onderzoek van Andersson Elffers Felix (AEF) becijferd dat er nog 1200 ambtenaren bij moeten voor de energietransitie.[2] Niet gek dat de spanningsindicator “Zeer Krap’ aangeeft voor alle arbeidsmarktregio’s. Inzoomend op beroepen binnen de energietransitie laat het dashboard klimaatbeleid zien dat vrijwel alle beroepen een groot tekort hebben aan arbeidskrachten.[3]

Waarom een opleidingsinstituut?

De bestaande pool en instroom vanuit universiteiten is te klein om deze vacatures in te vullen. Dat betekent dat we ook mensen uit andere sectoren nodig hebben die de overstap maken naar de energietransitie. Bijna twee jaar geleden zijn we daarom het NIWT gestart. Het NIWT helpt professionals om de juiste kennis op te doen en vaardigheden aan te leren die nodig zijn voor de energietransitie. Voor zij-instromers en “gevestigden”, voor starters, mediors en senior-experts: het diverse palet aan opleidingen sluit aan bij de fase waarin we in de transitie nu zijn beland. Deelnemers van de cursussen komen met name vanuit gemeenten, woningcorporaties en warmtebedrijven. Het NIWT zorgt dat professionals dezelfde taal spreken, dezelfde uitgangspunten hebben en we bieden handvatten om met deze kennis afwegingen te maken binnen het kader van de lokale situatie.

Ontstaansgeschiedenis

Het NIWT is opgestart vanuit de passie van Rik Koppelaar, Thijs de Booij en Michiel van der Vight, de eigenaren van De WarmteTransitieMakers. Dagelijks zetten 45 Warmtetransitiemakers zich voor hun opdrachtgevers (o.a. Overheden, woningbouwcorporaties en warmtebedrijven) in om hun missie “Duurzame warmte voor iedereen’ waar te maken.

De oprichters vroegen zich enkele jaren geleden af of het niet sneller kon, en wat de knelpunten waren in de energietransitie. En toen kwamen we al snel op de mensen uit die het moesten gaan doen. Ze hadden toen niet kunnen bedenken dat de arbeidsmarkt zo’n turbulente dynamiek zou krijgen waardoor we nu in alle arbeidsmarktregio’s in Nederland dus zowel in de aansturing vanuit centrale, regionale en lokale overheden als ook in de technische en communicatieve en participatie beroepen zo immens veel mensen nodig hebben. Universiteiten, HBO’s en MBO’s doen elke dag hun best om goede kwalitatieve studenten af te leveren op de arbeidsmarkt. En toch is het niet genoeg. We hebben dus mensen nodig uit andere sectoren die vanuit de passie voor deze transitie, soms ook ondersteund door verduurzamingstrajecten in hun eigen woningen, aan de slag willen om onze wereld ook voor onze kinderen nog bewoonbaar te houden.

Van ”instapniveau” tot expert

Het NIWT biedt diverse instapniveaus. Onze klassieker ondertussen is “Professional in de Warmtetransitie”, voor professionals die meer bagage willen om deze transitie goed te kunnen begeleiden.[4] We zien cursisten na deze intensieve opleiding, je doet deze immers naast je werk, met vertrouwen en nieuwe vaardigheden aan de slag gaan. De energietransitie is echter allang niet meer alleen behouden aan de mensen die er rechtstreeks mee te maken hebben. Vergunningverlening, communicatie -en participatiespecialisten, adviseurs, financieel specialisten, maar ook managers en ondernemers krijgen er allemaal mee te maken. Daarom geven wij ook de opleiding “Introductie in de warmtetransitie”. Een eendaagse cursus om up-to-speed te raken en dezelfde taal te spreken.[5]

Warmtenetten in publieke handen: dat vraagt veel van gemeenten

Minister Jetten kondigde eerder aan dat warmtenetten in publieke handen komen. Opeens worden 350 gemeenten betrokken bij het mogelijk eigenaarschap van warmtenetten. Hoe doe je dat dan, en hoe beoordeel je een business case? Hoe ziet het ontwikkeltraject er eigenlijk uit? Van ontwerp tot marktmodellen en realisatie, in onze cursus “Ontwikkelen van Warmtenetten” krijg je een stevig fundament om je regierol goed in te kunnen vullen.[6] Hoe fijn om te zien dat een opleiding die je ontwikkelt zo erg op de actualiteit aansluit.

Kijk voor al onze opleidingen en cursusdata op www.niwt.nl/aanbod

[1] www.werk.nl/arbeidsmarktinformatie

[2] https://www.aef.nl/nieuws/onderzoek-uitvoeringskosten-klimaatakkoord

[3] https://dashboardklimaatbeleid.nl/viewer/jivereportcontents.ashx?report=arbeidsmarkt_en_scholing

[4] https://niwt.nl/aanbod/professional/

[5] https://niwt.nl/aanbod/introductie-in-de-warmtetransitie/

[6] https://niwt.nl/aanbod/ontwikkelen-van-warmtenetten/

Leon Grevink is recent gestart bij De WarmteTransitieMakers als Adviseur Aardgasvrij en volgde bij het NIWT de opleiding “Professional in de Warmtetransitie”. Net als zoveel anderen in Nederland had hij wel de skillset om aan de slag te gaan, maar miste hij nog de inhoudelijke kennis. Met deze training leerde hij in de ins- en outs van de warmtetransitie.

Deze opleiding van hielp Leon enorm bij het feeling krijgen bij en het spreken over het onderwerp warmtetransitie. De opleiding is bedoeld voor mensen die startend zijn in de wereld van de warmtetransitie, of al wat langer actief hierin zijn, maar vanuit hun werk maar één kant van speelveld zien en ook benieuwd zijn naar de andere perspectieven.

Het stakeholderveld beter overzien

Een bijkomende aardigheid voor Leon, is dat zijn opleidingsgenoten een groot deel van het stakeholderveld vertegenwoordigen. “Collega-studenten werken als beleidsmedewerkers warmte- en energietransitie/duurzaamheid van een vooruitstrevende en een meer afwachtende gemeente, mensen van het netbeheer, energie-opwekkers, een realisator van warmtenetten en een afvaardiging van een woningcorporatie. Het aanwezig zijn bij gesprekken waarin zij, vanuit hun verschillende expertises ervaringen delen, is enorm leerzaam voor me”.

Interactieve colleges door gerenommeerde docenten

De inhoud van de opleiding bestaat 7 kennismodules met interactieve colleges waarin, naast een introductie, ook thema’s als stakeholder management, wet- en regelgeving, participatie en business cases, de revue passeren. Deze colleges worden gegeven door docenten die al jaren succesvol actief zijn in hun vakgebied. De transitievaardigheden gaan in op je persoonlijke ontwikkeling in communicatie en leiderschap.

Modahldam: een fictieve casus gebaseerd op bestaande data

Daarnaast wordt tijdens transitievaardigheden in de fictieve stad Modahldam cases uitgevoerd en rollenspellen gespeeld. Zo was Leon een keer als nieuwe beleidsambtenaar en voorzitter van een raadsvergadering vreselijk in de mangel genomen door een energieconsortium van ongeveer alle denkbare stakeholders in de gemeente, die allemaal concrete plannen hadden waar hij niets vanaf wist aan de ene kant en een nukkige wethouder aan de andere kant. Dit soort scenario’s worden ook uitgespeeld om deelnemers aan de training bewust te maken wat er allemaal kan gebeuren. Er is niet te spreken van één standaardsituatie. Ieder scenario vergt maatwerk in de aanpak. Modahldam bestaat daarom ook uit allemaal bestaande wijken uit andere steden met kloppende geo- en demografische info. Zodoende kan er met echte gegevens worden gewerkt. “We hebben zelfs de businesscase van het ‘geplande’ warmtenet proberen uit te werken.”

Volgens het AEF is berekend dat er, om alle doelstellingen voor de warmtetransitie te halen nog 4000 experts in de warmtetransitie bij moeten komen. Ondertussen lopen er genoeg mensen rond in Nederland met de vaardigheden, de passie en de drive om dit te realiseren. Het enige wat ze nog missen is kennis van het onderwerp. De opleiding “Professional in de Warmtetransitie” is bedoeld voor zowel mensen die startend zijn in de wereld van de warmtetransitie, als voor mensen die al langer actief zijn, maar vanuit hun werk maar één kant van speelveld zien en ook benieuwd zijn naar de andere perspectieven.